- Usum mamaréng = usum mimiti rék ngijih.
- Usum ngijih = usum hujan, ngecrek saban poé.
- Usum dangdarat = usum panyelang antara usum hujan jeung halodo (sakapeung hujan sakapeung halodo)
- Usum katiga= usum halodo
- Usum barat = usum angin badag nu jolna ti kulon (pacampur jeung hujan).
- Usum selatam = usum loba angin nu jolna ti juru kidul-wétan.
Nu Patali jeung Kaayaan Masarakat
- Usum pagebug = usum loba nu gering parna, loba nu maot.
- Usum sasalad = usum loba panyakit nu tépa.
- Usum patepok = usum loba nu kawin.
- Usum tigerat/paceklik = usum paila, nyaéta kurang dahareun (biasana nuduhkeun kana usum kurang paré atawa béas).
Nu Patali jeung Tatanén
Tatanén di Sawah
- Uaum nyambut = usum mitembeyan ngagarap sawah (macul, ngawuluku, jsb.).
- Usum tandur = usum melakkeun binih paré di kotakan.
- Usum ngarambét = mangsana patani miceunan jukut nu jaradi diantara tangkal paré.
- Usum celetu = mangsa paré geus mimiti cul-cel aya buahan hiji dua.
- Usum beukah = mangsa paré geus loba buahna nu barijil.
- Usum rampak = mangsa paré geus rata/papak bareukah.
- Usum panén = mangsa dibuat, ngala paré.
- Rumpak jarami = sabada panén.
Tatanén di Huma
- Usum nyacar = usum nyacar leuweung pikeun pihumaeun.
- Usum ngahuru = usum ngabeuleum kai jeung kakayon séjénna nu geus gararing.
- Usum ngaduruk = usum meresihan sarta ngadurukan kai nu can kabeuleum waktu ngahuru pikeun meresihan lahan keur diaseukan.
- Usum ngaseuk = usum melak paré (di huma) ku cara nyocog-nyocogkeun kai nu meunang nyeukeutan tungtungna sarta tapakna diasupan binih paré (bangsal).
- Usum ngoréd/ngoyos = usum meresihan jukut nu jaradi antara luwukan paré ku parabot koréd.
- Usum dibuat/ngétém = usum ngala paré kalawan make parabot étém.
- Usum ngunjal = usum mawaan paré ti huma ka leuit (ka lembur).
No comments:
Post a Comment